Op woensdag 13 maart 2024 was het Burgerweeshuis in Deventer het bruisende toneel voor het derde netwerkevenement van Podiumkunst.net. De dag stond in het teken van het verbinden van collecties. Met een gevarieerd programma en inspirerende sprekers werden deelnemers ondergedompeld in het concept van linked data en kregen ze de kans om te netwerken met vakgenoten uit diverse sectoren. De dag vormde een gezellige en inspirerende samenkomst van professionals uit de podiumkunst-, archief- en erfgoedwereld. Het was fantastisch om te zien hoe mensen uit verschillende vakgebieden samenkwamen met de ambitie om cultureel erfgoed te verrijken en toegankelijk te maken. Hieronder kun je de volgende presentaties terugkijken:
- Keynote: Een cascade van innovatie met Marijke Hessels
- Muziekschatten: van records naar linked data-entiteiten met Eric van Balkum
- Naar een betere Theaterencyclopedie met gelinkte bronnen met Milco Feijnenbuik
- De Podiumkunst.net-widget: de ingang naar verbonden podiumkunsten met Mirjam Verloop
- Creatief hergebruik in de praktijk: Figaro door de eeuwen met Niek Idelenburg
- Afsluitende act MYRIAM: Een opera trip met Els Mondelaers en Rianne Wilbers
Het was een dag vol inzicht, samenwerking en de belofte van een toekomst waarin kunst, erfgoed en technologie op diverse manieren hand in hand gaan en worden samengebracht om de schatten uit de archieven van de podiumkunsten te behouden en toegankelijk te maken.
De Podiumkunst.net widget: de ingang naar verbonden podiumkunsten
De afgelopen jaren heeft Podiumkunst.net hard gewerkt aan het bouwen van de basis voor de digitale infrastructuur met als doel de collecties van de podiumkunsten digitaal te verbinden en toegankelijk te maken. Momenteel worden de eerste resultaten daarvan opgeleverd. Zo hebben we een widget gemaakt, een interactief element dat kan worden toegevoegd aan websites waarmee verdiepende informatie wordt getoond over bijvoorbeeld een voorstelling en de makers die er in spelen. Mirjam Verloop, coördinator digitale infrastructuur van Podiumkunst.net, vertelde hier tijdens het event meer over.
Voor en na het bezoeken van een voorstelling hebben liefhebbers interesse in achtergrondinformatie over een voorstelling en de makers. De Podiumkunst.net widget is bedoeld om deze behoefte te vervullen.
De kracht van verbonden data
Hoe gaat het verder met het verbinden van data uit verschillende erfgoedcollecties? En welke mogelijkheden zijn er allemaal met Linked Open Data? Milco Feijnenbuik van de Theaterencyclopedie en Eric van Balkum van Muziekschatten vertelden tijdens hun presentaties meer over de mogelijkheden die verbonden data kunnen creëren. Milco vertelde dat het afgelopen jaar maar liefst 5059 foto’s uit het Nationaal Archief gekoppeld zijn aan data uit de Theaterencyclopedie, waardoor ze nu ook op de website van de Theaterencyclopedie te bewonderen zijn. Deze foto’s zijn nu verbonden met toneelstukken, decors of personen, wat betekent dat ze dankzij de gegevens van de Theaterencyclopedie in een betekenisvolle context zijn geplaatst. Milco onthulde ook dat de Theaterencyclopedie in de komende jaren nog meer van deze waardevolle verbindingen wil gaan leggen, met name vanuit de digitale infrastructuur van Podiumkunst.net.
Als aanvulling op het principe van waardevolle verbindingen, vertelde Eric van Balkum hoe de bibliografische gegevens van Muziekschatten zijn omgezet naar linked data-entiteiten, wat betekent dat deze informatie nu kan worden gekoppeld aan andere informatie. Dit opent allerlei nieuwe mogelijkheden, zoals het eenvoudiger vinden en gebruiken van de gegevens van Muziekschatten. Mensen kunnen nu gemakkelijker specifieke bladmuziek vinden en gebruiken, bijvoorbeeld. Dit is goed nieuws voor de toekomst van digitaal erfgoed!
Creatief hergebruik in de praktijk
In de wereld van de podiumkunsten vinden er constant ontwikkelingen plaats, nieuwe stukken worden geschreven en opgevoerd en innovatieve technieken worden toegepast om vernieuwende ervaringen te creëren. Tijdens zijn presentatie over Holland Opera’s Divorce of Figaro, een spannende sequel op Mozarts Le Nozze di Figaro, bracht Niek Idelenburg de artistieke waarde van het voortbouwen op bestaand werk naar voren. Hij illustreerde hoe het gebruik van bekende werken als vertrekpunt heeft geleid tot nieuwe creaties, en toonde aan hoe deze aanpak kan leiden tot opwindende en innovatieve artistieke ontwikkelingen in de wereld van de opera.
Om voort te kunnen bouwen op bestaand werk, en daarvan te kunnen leren, is het belangrijk dat het wordt overgedragen. In haar keynote presentatie gaf Marijke Hessels, Tech Dramaturg bij Ulrike Quade Company, een fascinerend inkijkje in de wereld van archivering bij het theatergezelschap. Met een geschiedenis van meer dan twee decennia beschikken ze over een rijk archief, voortkomend uit hun interdisciplinaire processen. Dit omvat niet alleen diepgaande kennis over technologie, robots en beeldend theater, maar ook tastbare materialen zoals decors, poppen en kostuums. Ulrike Quade Company streeft ernaar om dit archief de komende jaren stap voor stap online toegankelijk te maken, als een bron van inspiratie en informatie voor studenten en makers die geïnteresseerd zijn in hun werk en creatieve processen.
Een dag vol variatie
In de middag werd het concept linked data praktisch gemaakt met twee interactieve data-games: Linked Open Dating en Triple W: wie, wat, waarmee. Deze games gaven deelnemers de kans om op een creatieve manier bezig te zijn met het maken en verbinden van hun eigen ’triples’: een triple bestaat uit een onderwerp, eigenschap en object, en deze data vormen de basis voor het verbinden van collecties. De games hielpen niet alleen om beter te begrijpen wat linked data zijn, maar gaven mensen ook de kans om elkaar beter te leren kennen en ideeën uit te wisselen.
Het hoogtepunt van de dag was de afsluitende act MYRIAM: Een opera trip, van Dyane Donck Company, gebaseerd op de horrorklassieker The Hunger, over Myriam, een wezen dat eeuwig leeft en voortdurend afscheid moet nemen van geliefden. Componist Dyane Donck, mezzosopraan Els Mondelaers en sopraan Rianne Wilbers voerden een verkorte versie van deze experimentele opera op.
Het was inspirerend om te zien hoe het netwerk van Podiumkunst.net groeit en gezamenlijk stappen zet om erfgoedcollecties te verbinden en te behouden voor toekomstige generaties. Het derde netwerkevenement van Podiumkunst.net was een mijlpaal in ons doel om innovatie en samenwerking te stimuleren binnen de wereld van de podiumkunsten om zo het podiumkunsterfgoed te behouden en toegankelijk te maken.
