.

IAML congres 2022: De ontdekkingsreis naar de transitie van metadata met Podiumkunst.net

IAML 2022 in Praag

Ongeveer 275 muziekinformatieprofessionals uit 27 landen kwamen van 24 tot 30 juli samen in de fraaie Tsjechische hoofdstad Praag voor het IAML-congres. Jaarlijks ontmoeten specialisten uit deze sector elkaar om kennis uit te wisselen, te netwerken en cultuur te snuiven. Ze komen uit alle windstreken en alle denkbare muziekgerelateerde instituten; openbare bibliotheken, conservatoria, archieven, universiteiten, orkest- en koorbibliotheken, et cetera.

De coronapandemie zorgde echter voor een ‘droogteperiode’ van drie jaar, waarin wel een online congres plaatsvond.

Iedere deelnemer stelt uit het vijfdaagse programma een eigen selectie van lezingen, excursies en concerten samen. Daarnaast zijn er plenaire bijeenkomsten waarin de leden van deze International Association of Music Libraries, Archives and Documentation Centres worden verwelkomd en het beleid mede bepalen. En dan zijn er natuurlijk nog de onmisbare wandelgangen.

De Nederlandse parasol

De Nederlandse Vereniging van Muziekbibliotheken, Muziekarchieven en Muziekdocumentatiecentra (NVMB) vertegenwoordigt de IAML in ons land. Onder de NVMB-parasol vonden de volgende presentaties plaats:

en was er ook een postersessie over de nieuwe De Muziekverdieping in Den Haag (van Paula Quint en Martie Severt).

De lezingen van Markovic (over de publicatie van muzikaal archiefmateriaal), Lelieveldt (over de podcast Hilversumse muziekschatten) en Goossen (over de heropvoering van Op het puin) toonden – nog maar eens – aan dat in de Nederlandse muziekcollecties zeer veel valt te (her)ontdekken.

Deze initiatieven verbloemen echter de weinig florissante situatie van de muziekcollecties in ons land. Als vervolg op het recente NVMB-symposium over dit onderwerp is in Praag een ‘denktank’ samengesteld, die de verschillende aspecten signaleert, bespreekt en met adviezen voor verbetering komt. Belangrijk punt in dezen is het ontbreken van een centraal loket waar instellingen en particulieren kunnen aankloppen met verzamelingen die verweesd zijn geraakt of dreigen te raken.

Van bibliotheek naar knowledge graph

Eric van Balkum gaf tijdens het congres een lezing over de aanpak en de vorderingen van het pilotproject Musidesk-ouverture, dat een ontdekkingsreis is naar de transitie van een metadataset van een bibliotheek met bladmuziek en audiomaterialen naar de Podiumkunst.net knowledge graph (met behulp van de RDA-ontologie). Daarin zullen op termijn veel andere datasets van andere muziek- en podiumkunstcollecties worden samengebracht en verrijkt, teneinde het publiek een overzicht te bieden van welke schatten waar aanwezig zijn. Een muziekcollega van de Spaanse Nationale Bibliotheek voorzag Van Balkum na het congres van waardevolle praktische documentatie.

Deze pilot genereerde de ontwikkeling van een nieuwe – als linked data te publiceren – thesaurus voor uitvoeringsmedia, een hiërarchische lijst met gecontroleerde, meertalige termen voor ensembles, zangstemmen en instrumenten. Standaardisatie hiervan maakt het bijvoorbeeld mogelijk vragen te beantwoorden als Waar vind ik bladmuziek (of opnamen) voor hobo, pianotrio, harmonieorkest of vrouwenkoor? Tijdens de twee Praagse sessies van de IAML Catalogiseer en metadata-groep toonden internationale collega’s hiervoor veel interesse. De beherende instanties van reeds bestaande alternatieven blijken namelijk niet of nauwelijks bereid om meertaligheid door te voeren of de benodigde hiërarchische structuur te realiseren. Niet voor niets start men in IAML-verband een studiegroep om de mogelijkheden van Wikidata op dit gebied nader te onderzoeken. Een eerste inventarisatie van de nieuwgekozen werkgroepvoorzitter Christopher Holden (Library of Congress) bracht aan het licht dat die er wel zijn, maar niet een-twee-drie gerealiseerd.

Wordt vervolgd.

door Eric van Balkum